زن، و روشنبینی در مقام مخاصمه؛ تأملی در آیه ۱۸ سوره زخرف

تفسیر آیه 18 سوره زخرف است. نگاه قرآن به زن و منزلت او موضوعی است که همواره مورد توجه اصحاب اندیشه و قلم بوده است. در این میان آیه 18 سوره زخرف، توصیفی در خور بررسی از زن ارائه داده است. در این آیه پس از اشاره به انگاره مشرکان مبنی بر مؤنث بودن فرشتگان، این گونه آمده است: »أو من ینشأ فی الحلیه و هو فی الخصام غیر مبین«، یعنی آیا همان که در زیور نشو و نما می یابد و گاهِ خصومت ناروشن بین است«. نویسنده با بررسی مراد مدلول آیه، مفردات و قیدهای آیه و نیز موضع و سیاق آن، احتمالات موجود در آیه را به همراه ادله آن مطرح و پس از ارزیابی، احتمال برتر را مدلل ساخته است. توصیف بیان شده در آیه بنابر یک احتمال، سخن خداوند است، و بنابر احتمال دیگر، حکایت از سخن مشرکان و زبان حال ایشان. بنابر احتمال نخست نیز سه فرض قابل بررسی است: 1- این سخن بیان حقیقت نظر اسلام در نکوهش زن است، 2- در این آیه، هیچ نکوهشی متوجه زن نمی باشد، 3- در این آیه هر چند زن نکوهش شده است، ولی بیان آن خطابی و اقناعی می باشد که خداوند با استفاده از باورهای خود مشرکان، باور آنان نسبت به فرشتگان را ابطال کرده است و فرض صحیح هم، همین فرض است.